Karbon Ayak İzi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Karbon Ayak İzi Nedir?

Karbon ayak izi, bir bireyin, kuruluşun, etkinliğin veya ürünün doğrudan ve dolaylı olarak neden olduğu toplam sera gazı emisyonlarının karbondioksit (CO₂) eşdeğeri cinsinden ifadesidir. Bu kavram, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir ölçüt olarak kabul edilmektedir.

ISO 14064 standardı, sera gazı emisyonlarının hesaplanması, izlenmesi, raporlanması ve doğrulanması için uluslararası kabul görmüş bir çerçeve sunar.

Karbon Ayak İzi Türleri

1. Birincil (Doğrudan) Ayak İzi

Bireylerin veya kuruluşların doğrudan faaliyetlerinden kaynaklanan emisyonlar. Örneğin:

Fosil yakıt kullanımı
Araç emisyonları
Enerji tüketimi

2. İkincil (Dolaylı) Ayak İzi

Tüketilen ürün ve hizmetlerin yaşam döngüsü boyunca oluşturduğu emisyonlar. Örneğin:

Üretim süreçleri
Nakliye ve lojistik
Atık yönetimi

Karbon Ayak İzi Nasıl Hesaplanır?

Karbon ayak izi hesaplaması GHG Protokolü (Sera Gazı Protokolü) standartlarına uygun olarak yapılmalıdır. Temel hesaplama formülü:


                            Karbon Ayak İzi = Aktivite Verisi × Emisyon Faktörü × Global Isınma Potansiyeli

Hesaplama Adımları

Sınırların Belirlenmesi: Hesaplama kapsamını (Scope 1, 2, 3) tanımlayın
Veri Toplama: Enerji tüketimi, ulaşım, malzeme kullanımı gibi verileri toplayın
Emisyon Faktörleri: Uluslararası kabul görmüş emisyon faktörlerini belirleyin
Hesaplama: Verileri formüle uygulayarak emisyon miktarını hesaplayın
Raporlama: Sonuçları standartlara uygun şekilde raporlayın

Karbon Ayak İzi Azaltma Stratejileri

Karbon ayak izinizi azaltmak için aşağıdaki stratejileri uygulayabilirsiniz:

Strateji	Uygulama	Etki
Enerji Verimliliği	LED aydınlatma, yalıtım, verimli cihazlar	Yüksek
Yenilenebilir Enerji	Güneş panelleri, rüzgar enerjisi	Çok Yüksek
Sürdürülebilir Ulaşım	Elektrikli araçlar, toplu taşıma	Orta-Yüksek
Atık Yönetimi	Geri dönüşüm, kompostlama	Orta
Karbon Ofsetleme	Ağaç dikme, karbon kredileri	Değişken

Karbon Ayak İzi Hesaplayıcı

Elektrik Tüketimi (kWh/ay)

Doğalgaz Tüketimi (m³/ay)

Araç Kullanımı (km/ay)

Uçak Yolculuğu (km/yıl)

Scope 1 Emisyonları (ton CO₂e)

Scope 2 Emisyonları (ton CO₂e)

Scope 3 Emisyonları (ton CO₂e)

Çalışan Sayısı

Karbon Ayak İzi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?